Mặc dù dân gian lưu truyền những sự tích khác nhau về ông Công ông Táo, nhưng ý nghĩa của những tích truyện đều giống nhau.

>>4 bài cúng ông Công ông Táo phổ biến nhất

>>Mâm cỗ cúng ông Táo theo phong tục từng vùng

Những tích truyện đều ca ngợi tình nghĩa con người trong xã hội. Người Việt xưa không bao giờ chấp nhận việc đa phu, một bà hai ông. Dân gian lưu truyền câu ca “Thế gian một vợ một chồng; Không như vua bếp hai ông một bà”. Câu ca tưởng chừng đơn giản ấy bao hàm một ý nghĩa sâu xa về một triết lý trong cuộc sống. Câu ca nhấn mạnh rằng, trên thế gian, chỉ tồn tại mối quan hệ “một vợ, một chồng”. Khi nói “không như” mang hàm ý chỉ trích đó là điều ngang trái. Có thể nói, điều mà những tích truyện nhắc tới, đó không phải là cái lý mà chính là cái tình. Tình nghĩa phu thê, sống chết cùng nhau. Đã là phu thê “đầu ấp tay gối” thì muôn đời tình nghĩa sắt son.

 Liên hệ đến gia đình: Quan niệm táo quân là vị thần thứ nhất, quan trọng hàng đầu trong gia đình, nhiều địa phương có tục lệ, người con gái khi mới về nhà chồng, phải làm lễ ở bếp, hay ở bàn thờ Thổ Công, để xin phù trợ về sau trong công việc bếp núc, tề gia, nội trợ, quán xuyến gia đình. Theo quan niệm của người phương Tây thì  “bàn tay đưa nôi là bàn tay cai trị thế giới”, còn theo người Việt nam thì người phụ nữ chính là tay hòm chìa khóa, là người nội tướng trong gia đình.

Khi nhắc đến tích ông Công, ông Táo người ta nhớ tới bếp lửa và ý nghĩa có bếp lửa trong gia đình. Bếp lửa ngoài việc nấu chín thực phẩm phục vụ con người, còn là nơi cả gia đình đoàn viên quây quần bên nhau. Một bếp lửa hồng ấm áp, mang đến những niềm hi vọng về một ngày mai tươi sáng. Không có gì ngạc nhiên nếu bạn nhìn thấy trong các lễ hội quan trọng của dân tộc, đều xuất hiện nghi thức thắp lửa thiêng. Ngọn lửa bùng cháy xua đuổi thú dữ, mang lại sự đầm ấm, tươi vui,… Ở Việt Nam, gia đình nào cũng có bếp lửa. Nếu một ngày, bếp lửa nguội lạnh, thì cảm giác thiếu hơi ấm, tình thương luôn bủa vây lấy con người.

Sự tích về ông Công, ông Táo, mang những nét đẹp truyền thống của người dân Việt nam. Vì thế, cứ ngày 23 tháng Chạp hàng năm, người Việt Nam lại làm cơm cúng tiễn đưa ông Táo về trời. Nói là 23 tháng Chạp nhưng những hoạt động chuẩn bị cho ngày lễ được chuẩn bị từ trước đó vài ngày, thậm chí là cả tuần. Ở thành thị, các gia đình thường mua hàng mã gồm: 2 mũ nam, 1 mũ nữ và 3 con cá chép để cho ông Táo cưỡi về chầu trời.

Ở quê, các cụ thường làm mâm cỗ, có gà và xôi, cùng với vàng mã để cúng tiễn ông Táo trước khi về chầu trời. Điều đó, thể hiện sự kính trọng, một tín ngưỡng dân gian được người dân lưu giữ cẩn thận từ đời này qua đời khác.